Δεν είναι πανάκια οι Αναπτυξιακοί Οργανισμοί και η ιδιωτικοποίηση του έργου της Αυτοδιοίκησης

Για την επίτευξη των σκοπών τους, οι Αναπτυξιακοί Οργανισμοί αναλαμβάνουν την εκτέλεση δράσεων κρατικών ενισχύσεων, αξιοποιούν χρηματοδοτικά εργαλεία και διαχειρίζονται αναπτυξιακά, επενδυτικά και ειδικά προγράμματα, χρηματοδοτούμενα από εθνικούς ή ενωσιακούς πόρους” Ν. 4674/2020 [https://www.forin.gr/laws/law/3849/n-4674-2020#!/?article=38626]

Οι λόγοι, που πολλοί επικαλούνται, για να αιτιολογήσουν την ίδρυση και λειτουργία των Αναπτυξιακών Οργανισμών στους Δήμους, είναι η ευελιξία και η ταχύτητα της εκτέλεσης των έργων. Να ξεπεραστεί με λίγα λόγια η γραφειοκρατία, η δυσλειτουργία και η έλλειψη προσωπικού, που τροφοδοτούν τις καθυστερήσεις.

Αντί δηλαδή η κυβέρνηση και το σύστημα να νομοθετήσει και να θεσπίσει τρόπους για να γίνει πιο ευέλικτη η λειτουργία της αυτοδιοίκησης, κάνουν αυτό που ζούμε, χρόνια τώρα, σε πολλούς τομείς: σπρώχνουν τα πράγματα στα άκρα, τα υπονομεύουν και τα απαξιώνουν, για να φανεί ακόμα μια φορά η ανάγκη να ιδιωτικοποιηθεί και αυτός ο τομέας.

Κι αυτό σήμερα γίνεται με την ευλογία των οργάνων της αυτοδιοίκησης, τη συντριπτική πλειοψηφία των δημάρχων και των δημοτικών συμβούλων. Είναι μια συνέχεια της πλήρους υποβάθμισης του ρόλου των δημοτικών συμβουλίων και της ενίσχυσης του δημαρχοκεντρικού μοντέλου λειτουργίας. Αποδυναμώνεται έτσι η αυτοδιοίκηση, αποδυναμώνεται η διαφάνεια, ο ουσιαστικός έλεγχος και η συμμετοχή και προωθείται μια ακόμα λειτουργία Ανώνυμης Εταιρείας, κάτι ανάλογο με αυτή που έχουμε στους ΦΟΔΣΑ ΑΕ.

Για να μην ξεχνάμε ποιος αποφασίζει: “Με απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών, ύστερα από γνώμη της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος και της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδος, μπορεί να ρυθμίζονται θέματα λειτουργίας και οργάνωσης των Αναπτυξιακών Οργανισμών” [Ν. 4674/2020].

Η Αυτοδιοίκηση χρειάζεται αυτονομία και απεγκλωβισμό από το κεντρικό κράτος∙ χρειάζεται περισσότερη αυτοδιοίκηση και όχι ετεροδιοίκηση∙ χρειάζεται επαρκές προσωπικό να μπορεί να συντάσσει προγράμματα και μελέτες και να αποφεύγει να δίνει τη διαχείριση δημοτικού έργου και τον οικονομικό έλεγχο σε ιδιώτες∙ χρειάζεται προσωπικό για να μπορεί να κάνει σοβαρή αξιοποίηση/εκμετάλλευση της δημοτικής περιουσίας και του δημοτικού χρήματος, να συντάσσει συγκριτικές μελέτες και μελέτες κόστους – οφέλους, που θα οδηγούν σε στοχευμένες επενδύσεις και θα βοηθούν στην πορεία στον έλεγχο της υλοποίησης. Να ελέγχει και να ελέγχεται καθημερινά από τους δημότες και όχι από τον υπουργό της κάθε κυβέρνησης και τους μηχανισμούς των συμφερόντων.

Ο Αναπτυξιακός Οργανισμός αντικειμενικά αλλάζει τον χαρακτήρα της μέχρι τώρα δημοτικής διαχείρισης, αφού ο τομέας της παραγωγής τεχνικών έργων περιέρχεται σε μικρές ομάδες, που θα κινούνται μέσα στο σύστημα της «εργολαβικής» αγοράς, ως εταιρείες συμβούλων. Έτσι θεωρούν κάποιοι ότι θα βελτιωθεί η παραγωγή έργου!

 Όλοι όμως ξέρουμε τι σημαίνει αγορά και εργολαβικό σύστημα. Η αλήθεια είναι ότι μελετώντας κανείς τις εκθέσεις εκτέλεσης προϋπολογισμού 2020, του Προγράμματος των Έργων και τον προϋπολογισμό 2021, καταλήγει εύκολα στο συμπέρασμα ότι ο βαθμός υλοποίησης τους είναι πολύ χαμηλός. Στη διαπιστωμένη αυτή διαχρονική αδυναμία της αυτοδιοίκησης συνολικά στην παραγωγή έργου, έρχεται να απαντήσει δήθεν η δημιουργία του Αναπτυξιακού Οργανισμού, ως μαγική συνταγή.

Η πραγματικότητα είναι πως η κυβέρνηση, έχοντας τη νεοφιλελεύθερη πολιτική και πρακτική της, παρεμβαίνει με τον τρόπο που ξέρει: Ιδιωτικοποιεί και αυτό το κομμάτι της δημοτικής πολιτικής, που λέγεται «σχεδιασμός – ανάθεση – κατασκευή – παρακολούθηση – παραλαβή έργων». Και αυτό το ονομάζουν, περιχαρείς οι δημοτικοί άρχοντες, σύγχρονο αυτοδιοικητικό μοντέλο.

Η ιδιωτικοποίηση και οι Αναπτυξιακοί Οργανισμοί ΑΕ δεν είναι πανάκεια∙ και αυτό θα φανεί σύντομα. Το ζήτημα δεν είναι «άσπρο-μαύρο», ναι ή όχι στις μορφές διαχείρισης, ανώνυμες εταιρείες ή δημοτικές επιχειρήσεις. Αυτό είναι περισσότερο ασκήσεις ιδεοληψίας επί χάρτου. Άλλωστε το ζούμε και με τους ΦΟΔΣΑ και τις άλλες αναπτυξιακές εταιρείες στην Περιφέρεια.

Αυτό που χρειαζόμαστε, είναι ένα δικό μας αυτοδιοικητικό αναπτυξιακό πρόγραμμα και δημοτική παρέμβαση σε στοχευμένες επενδύσεις αξιοποίησης τοπικών δυνατοτήτων. Ένα αναπτυξιακό πρόγραμμα με τη σφραγίδα και την απανταχού παρουσία του δημότη, για την παραγωγική ανασυγκρότηση της τοπικής οικονομίας και τη στήριξη συγκεκριμένων κλάδων τοπικής παραγωγής, σε συνεργασία με Ινστιτούτα και Πανεπιστήμια, όπως γίνεται σε όλο τον κόσμο.

Ποιο είναι το μεγάλο πρόβλημα σήμερα στην κοινωνία, που επιτείνεται λόγω της συγκυρίας και της πανδημίας του κορωνοιού; Η ανεργία και ιδιαίτερα στους νέους! Χρειάζεται να πούμε περισσότερα; Πώς αντιμετωπίζεται αυτό σήμερα; Με το πέρασμα των οικονομικών και παραγωγικών εργαλείων σε ιδιωτικούς κερδοσκοπικούς μηχανισμούς, που το λιγότερο που έχουν να κάνουν είναι να ξεζουμίσουν εργαζόμενους και οικονομία με έργα και επενδύσεις σε αντιπαραγωγικούς τομείς. Δρόμοι, άσφαλτος και τσιμέντα, πλατείες και έργα βιτρίνας.

Πόροι και επενδύσεις στην πραγματική οικονομία και στη διευκόλυνση της παραγωγής; Ελάχιστοι έως καθόλου. Πού είναι η παραγωγική ανασυγκρότηση της τοπικής οικονομίας, το Τοπικό Σύμφωνο Ποιότητας, οι μικροί συνεταιρισμοί, η σύνδεση παραγωγών και καταναλωτών, ο αγροτοτουρισμός και ο ορεινός τουρισμός, η βιολογική γεωργία, το Δέλτα του Σπερχειού, οι ιαματικές πηγές, η γεωθερμία στον αγροτικό τομέα, το Καλλίδρομο, η Οίτη, ο πολιτιστικός και ιστορικός τουρισμός της περιοχής, ο Ηρακλής και ο Γοργοπόταμος. Πού είναι τα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα;

Ιδιωτικοποίηση των πάντων στην αυτοδιοίκηση σημαίνει ακύρωση του ρόλου της, με το πέρασμα σε ένα δημαρχοκεντρικό ρόλο διαμεσολαβητή και παρατηρητή. Όλοι λένε ότι σήμερα βρισκόμαστε σε σημείο καμπής. Τίποτα δεν μπορεί να είναι το ίδιο με την προ κορωνοιού εποχή. Απαραίτητοι όροι στο δρόμο της μετα-κορωνοιού εποχής η Παραγωγική Ανασυγκρότηση της Τοπικής Οικονομίας, η Διαφάνεια, ο Έλεγχος και η Συμμετοχή, η Κοινωνική Αλληλεγγύη και ο Σεβασμός στο Περιβάλλον, το επίκαιρο πάντα πεντάπτυχο για πραγματική αυτοδιοίκηση.

* Στέφανος Σταμέλλος

http://www.e-ecology.gr

https://www.facebook.com/stefanos.stamellos